کولرهای صنعتی که در دو مدل آکسیال و سانتریفیوژ به تولید می‌رسند به منظور خنک‌سازی انواع اماکن تولیدی و انبارها مورد استفاده قرار می‌گیرند و قادر هستند در مدت زمان اندکی دمای هوا را کاهش دهند. به منظور افزایش طول عمر مفید این دستگاه‌ها و همچنین دستیابی به حداکثر میزان توان آن‌ها لازم است با نحوه نگهداری از کولر صنعتی و کلیه نکات مربوط به این موضوع آشنا باشید. در این مطلب از سرماسازه شرق قصد داریم به مواردی از چگونگی نگهداری کولر صنعتی اشاره کنیم که به شما کمک می‌کنند تا از کولر صنعتی در مجموعه صنعتی مدنظر خود به خوبی بهره‌برداری کنید.
نکات عمومی نگهداری از کولر صنعتی
نگهداری از کولر صنعتی شامل مجموعه‌ای از اقدامات پایه‌ای است که باید به صورت دوره‌ای و مستمر انجام شوند. این نکات عمومی بیشتر به جنبه‌های ظاهری، مکانیکی و الکتریکی دستگاه مربوط می‌شوند. رعایت این موارد به جلوگیری از آسیب‌های ثانویه، بهینه‌سازی عملکرد و افزایش ایمنی سیستم کمک می‌کند.
بازرسی منظم پره‌ها و فن‌ها
فن‌ها و پره‌ها نقشی کلیدی در گردش هوای خنک کولر صنعتی دارند و هرگونه آلودگی یا گرفتگی در آن‌ها می‌تواند عملکرد دستگاه را تحت تأثیر قرار دهد. انباشته شدن گردوغبار روی تیغه‌های فن، تعادل چرخش آن را برهم می‌زند و همین امر فشار اضافی بر موتور وارد می‌کند. بازبینی منظم این قطعات کولر صنعتی باید شامل بررسی سلامت فیزیکی پره‌ها و اطمینان از عدم وجود ترک، خمیدگی یا تغییر شکل آن‌ها باشد. در صورت نیاز بهتر است از یک برس نرم یا دستگاه هوای فشرده برای پاکسازی پره و فن کولر آکسیال و سانتریفیوژ استفاده شود تا آسیب نبینند.
تنظیم و بررسی تراز دستگاه جهت نگهداری از کولر صنعتی
یکی از مواردی که در زمینه نگهداری از کولر صنعتی معمولاً نادیده گرفته می‌شود، بررسی تراز بودن دستگاه است. در صورتی که کولر به صورت ناهموار نصب شده باشد، فشار به صورت نابرابر به پایه‌ها و یاتاقان‌ها وارد شده و همین موضوع می‌تواند باعث لرزش، ترک‌خوردگی یا آسیب‌های ساختاری قطعات گوناگون شود. علاوه بر این، در برخی از موارد عدم توازن منجر به فرسایش سریع‌تر قطعات مکانیکی یا اختلال در جریان هوا خواهد شد. بررسی تراز بودن دستگاه باید با ابزار‌های دقیقی مانند تراز بنایی انجام گیرد و در صورت نیاز، پایه‌ها با استفاده از قطعات پشتیبان تقویت شوند تا دستگاه در موقعیتی پایدار باقی بماند.
نظافت منظم فیلترها و سطوح داخلی
فیلترهای کولر صنعتی اولین مانع برای جلوگیری از ورود ذرات گردوغبار و آلودگی به داخل سیستم هستند. در صورتی که فیلترها کثیف یا مسدود شوند، جریان هوا کاهش می‌یابد و راندمان دستگاه به طرز محسوسی افت می‌کند. این مسئله می‌تواند منجر به فشار مضاعف روی موتور و افزایش مصرف انرژی شود. برای پیشگیری از چنین حالتی فیلترها و همچنین سطوح داخلی دستگاه باید به صورت دوره‌ای نظافت شوند. هرچه میزان ذرات آلاینده موجود در محیط بیشتر باشند، لازم است بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت‌تری را به این کار اختصاص دهید. شست‌وشوی فیلترها با آب و صابون ملایم بهترین راهکاری است که می‌توانید به سراغ آن بروید. در ادامه بررسی نحوه نگهداری از کولر صنعتی در مورد بررسی صداهای غیرعادی صحبت می‌کنیم.
بررسی لرزش و صداهای غیرعادی برای نگهداری از کولر صنعتی
هرگونه لرزش غیرعادی یا صدای غیرمعمول از کولر صنعتی می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک مشکل مکانیکی یا ساختاری در داخل سیستم باشد. این لرزش‌ها معمولاً ناشی از اختلال در عملکرد فن، موتور یا یاتاقان‌های معیوب هستند. شنیدن صدای غیرمعمول نشان‌دهنده وجود جسم خارجی در داخل دستگاه است. توجه زودهنگام به این علائم می‌تواند از افزایش ایرادات فنی جلوگیری کند. بنابراین، اگر کولر صنعتی مدنظر شما به هر دلیل دچار لرزش یا صدای غیرعادی شده است، باید هرچه سریع‌تر دست به کار شوید و از کارشناسان و تکنیسن‌های مجرب کمک بخواهید.
اطمینان از سلامت سیم‌کشی و تجهیزات الکتریکی
بخش سیم‌کشی و کلیه تجهیزات الکتریکی کولر صنعتی باید کاملاً ایمن، منظم و بدون خوردگی یا اتصالی باشند. کابل‌های فرسوده، اتصالات شل یا پوسیدگی در پایانه‌ها می‌تواند به آتش‌سوزی یا از کار افتادن کامل دستگاه منجر شود. علاوه بر بررسی سلامت سیم‌کشی لازم است کلیه ترمینال‌ها، کلیدهای محافظ و فیوزها نیز به دقت ارزیابی شوند. در مناطقی با رطوبت بالا یا گردوغبار زیاد، خطرات ناشی از برق‌گرفتگی یا اتصال کوتاه بیشتر است؛ به همین جهت توصیه می‌شود حتماً از سالم بودن بخش سیم‌کشی و سایر تجهیزات الکتریکی دستگاه اطمینان حاصل کرده و به نحوه نگهداری از کولر صنعتی دقت کنید.
کنترل دمای موتور و یاتاقان‌ها جهت نگهداری از کولر صنعتی
موتور کولر صنعتی در حین کارکرد مداوم ممکن است به شدت داغ شود. اگر دمای این قطعه بیش از حد مجاز بالا رود، میزان عمر مفید آن کاهش می‌يابد و حتی احتمال آتش‌سوزی آن وجود دارد. یاتاقان‌ها نیز در صورت خشک بودن و عدم روانکاری صحیح، اصطکاک بیشتری ایجاد می‌کنند که باعث بالا رفتن دما می‌شود. کنترل منظم دمای این اجزا از طریق دستگاه‌های حرارتی یا سنسورهای پیشرفته می‌تواند به پیشگیری از آسیب دیدن آن‌ها یاری برساند. در صورت مشاهده دمای غیرطبیعی موتور یا یاتاقان‌ها بهتر است کولر بلافاصله خاموش شود.
اهمیت کیفیت آب در عملکرد کولر صنعتی
از فاکتورهای تعیین‌کننده در کارکرد صحیح کولر صنعتی می‌توان به کیفیت آب مصرفی آن اشاره کرد. استفاده از آبی با درجه سختی بالا یا آلودگی بیش از اندازه می‌تواند منجر به رسوب‌گذاری شدید در نازل‌ها، مجاری داخلی، پدهای سلولزی و پمپ‌ها شود. این رسوبات به مرور زمان مسیر جریان آب را مسدود کرده و باعث کاهش بازده خنک‌کنندگی، افزایش مصرف انرژی و در موارد شدیدتر، آسیب به تجهیزات اصلی می‌شود و به همین جهت باید به نحوه نگهداری از کولر صنعتی توجه داشت.
برای کنترل این مشکل، توصیه می‌شود از سیستمهای تصفیه آب نظیر فیلترهای رسوب‌گیر، رزین تبادل یونی یا اسمز معکوس استفاده شود. همچنین، بازبینی دوره‌ای کیفیت آب و اندازه‌گیری میزان سختی (TDS) به شما اجازه می‌دهد تا اقدامات اصلاحی را زودتر انجام دهید. شایان ذکر است که استفاده از آب با TDS کمتر از ۲۵۰ ppm برای اغلب کولرهای صنعتی ایده‌آل خواهد بود. در صورتی که استفاده از آب شهری با سختی بالا اجتناب‌ناپذیر باشد، باید برای شست‌وشوی پدها و نازل‌ها برنامه‌ریزی شود.
مخصوص کولرهای اکسیال (فن محوری)
کولر آکسیال هوا را به صورت موازی با محور پروانه به جریان می‌اندازند. طراحی ساده و کارآمد این کولرها آن‌ها را برای تهویه عمومی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و خنک‌سازی تجهیزات مناسب می‌سازد. نگهداری صحیح از کولرهای آکسیال چندان پیچیده نیست و تنها باید به چند نکته مهم توجه داشت.
بررسی گشتاور و عملکرد یکنواخت فن
در کولرهای اکسیال، محور فن باید بدون لرزش و اصطکاک اضافی بچرخد تا عملکرد بهینه آن حفظ شود. کاهش گشتاور یا نوسان در دور فن به عنوان نشانه‌ای از مشکلات مکانیکی (مانند تاب برداشتن شافت، خشکی یاتاقان‌ها یا گیر کردن جسم خارجی در مسیر چرخش هوا) شناخته می‌شوند. بررسی یکنواخت بودن حرکت فن و اندازه‌گیری میزان لرزش آن به وسیله ابزار‌های اندازه‌گیری ارتعاش قابل انجام است. در صورت مشاهده کندی یا صدای غیرعادی فن، باید کولر را خاموش کرد و با کارشناسان معتمد تماس گرفت.
بررسی فاصله بین پره‌ها و قاب فن
در رابطه با نحوه نگهداری از کولر صنعتی موارد جزئي از جمله فاصله پره‌ها و قاب فن نیز اهمیت دارند. در کولرهای اکسیال پره‌ها باید با دقت در فاصله‌ای مشخص از قاب فلزی یا پلاستیکی خود قرار گیرند تا بدون اصطکاک بچرخند. چنانچه این فاصله کم باشد، امکان برخورد پره با قاب در زمان چرخش وجود دارد که می‌تواند باعث شکستن پره، ایجاد لرزش، یا افت کارایی دستگاه شود. معمولاً شرکت‌های تولیدکننده حد مجاز این فاصله را مشخص می‌کنند تا امکان بررسی آن به صورت دوره‌ای وجود داشته باشد. در صورت مشاهده هرگونه خمیدگی یا لقی در پره‌ها، لازم است نسبت به تنظیم مجدد یا تعویض آن‌ها اقدام کنید تا از آسیب به فن جلوگیری شود.
نحوه نگهداری از کولر صنعتی سانتریفیوژ (گریز از مرکز)
در کولر سانتریفیوژ، هوا پس از ورود به پروانه تحت تأثیر قانون فیزیکی گریز از مرکز قرار می‌‌گیرد و با افزایش فشار تخلیه می‌شود. این ویژگی کولرهای سانتریفیوژی را برای راه‌اندازی بخش تهویه مطبوع مراکز صنعتی ایده‌آل می‌سازد، البته تنها در صورتی که از این سیستمهای کولینگ به نحو احسن نگهداری شود.
بررسی سلامت حلزونی (Casing) و پروانه (Impeller)
در کولر صنعتی سانتریفیوژ، حلزونی وظیفه هدایت جریان هوا را بر عهده دارد. ترک‌خوردگی، فرورفتگی یا هرگونه آسیب فیزیکی در بدنه حلزونی یا پروانه آن، راندمان دستگاه را به شدت کاهش می‌دهد و باعث ایجاد ناپایداری در چرخش هوا و لرزش شدید دستگاه می‌شود. به همین جهت لازم است طی بازرسی‌های دوره‌ای مربوط به نحوه نگهداری از کولر صنعتی، حلزونی و پروانه به طور کامل مورد بازدید قرار بگیرند.
بالانس دینامیکی پروانه‌ها
در صورت عدم بالانس پروانه‌های کولر سانتریفیوژ، با مواردی همچون لرزش دستگاه و فرسایش تدریجی یاتاقان‌ها مواجه می‌شویم. بنابراین، توصیه می‌شود که پروانه‌ها به صورت دوره‌ای بررسی و تنظیم شوند. این فرآیند، عملکرد پایدار دستگاه را تضمین می‌کند و موجب کاهش میزان صدای تولیدی توسط موتور خواهد شد.
کنترل فشار کاری و دبی هوا
کولرهای سانتریفیوژی باید در فشار کاری و دبی هوای تعیین شده توسط سازنده فعالیت کنند. هرگونه انحراف از این مقادیر می‌تواند باعث اختلال در سیستم، کاهش راندمان یا فشار بیش از حد بر قطعات متحرک شود. کنترل دقیق این پارامترها از طریق نصب مانومتر، سنسورهای فشار یا سیستمهای پایش دیجیتال امکان‌پذیر است. عملکرد بهینه کولرهای صنعتی تنها زمانی تضمین می‌شود که دستگاه در محدوده مشخصی فعالیت کند.
لزوم ثبت و نگهداری سوابق سرویس‌ها
یکی از مهم‌ترین اصول در زمینه یادگیری نحوه نگهداری از کولر صنعتی، مستندسازی دقیق تمامی فعالیت‌های تعمیر، بازبینی و سرویس‌های دوره‌ای است. این کار به درک بهتر از تاریخچه عملکرد دستگاه می‌انجامد. ثبت منظم مواردی مانند زمان تعویض فیلترها، روانکاری یاتاقان‌ها، شست‌وشوی پدها یا حتی میزان مصرف برق در دوره‌های مختلف، به تحلیل از وضعیت عملکرد کولر منجر می‌شود. با این روش می‌توان الگوهای مربوط به فرسایش یا ناکارآمدی کولر صنعتی را زودتر شناسایی و پیش از رسیدن به مرحله خرابی جدی، اقدامات پیشگیرانه انجام داد.
استفاده از فرم‌های دیجیتال یا حتی یک دفترچه یادداشت ساده به افزایش دقت و سهولت ذخیره و بازیابی این اطلاعات یاری می‌رساند. این مستندسازی در واحدهای صنعتی بزرگ به عنوان راهی برای کاهش هزینه‌های نگهداری کولر برشمرده می‌شود. همچنین در زمان تغییر اپراتورها یا فروش و انتقال دستگاه، این اسناد به عنوان مرجعی معتبر برای درک وضعیت واقعی سیستم بسیار کارآمد خواهند بود.
اهمیت آموزش اپراتورها
نگهداری از کولر صنعتی یک فرآیند صرفاً فنی نیست، زیرا در بسیاری از مواقع رفتار اپراتورها و کارکنان تأثیر مستقیمی بر عملکرد و عمر مفید دستگاه می‌گذارد. آموزش دادن به اپراتورها موجب می‌شود تا آن‌ها درک بهتری از نحوه کار کولر داشته باشند و حتی بتوانند نشانه‌های اولیه خراب بودن این تجهیزات را بیابند. برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت برای چنین افرادی می‌تواند موجب کاهش دفعات خرابی، صرفه‌جویی در هزینه‌های مربوط به تعمیرات و افزایش راندمان کلی سیستم شود.
نتیجه گیری
توجه به نحوه نگهداری از کولر صنعتی از بروز ایردات فنی هزینه‌بر جلوگیری می‌کند و عمر مفید دستگاه را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. در این زمینه باید به مواردی مانند بررسی تراز بودن کولر، پاکسازی فیلترها و اطمینان از سلامت تجهیزات الکتریکی اشاره کرد. این نکات اگرچه در ظاهر ساده به نظر می‌رسند، اما اجرای آن‌ها موجب می‌شود تا کولرهای صنعتی برای سال‌های متمادی بدون هیچ‌گونه مشکل خاصی نیاز شما را برطرف کنند. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و یا طرح پرسش‌های مرتبط می‌توانید با کارشناسان سرماسازه شرق با شماره های 09035217111، 38482273-051 و 22032002-021 تماس بگیرید.