کولر صنعتی یکی از حیاتیترین تجهیزات در محیطهای بزرگ هستند که وظیفه تهویه و خنکسازی هوا را برعهده دارند. توجه به نگهداری و تعمیر کولر صنعتی، موجب حفظ عملکرد و افزایش طول عمر آن خواهد شد. شاید مکانیزم عملکرد کولرهای آبی صنعتی شبیه به نمونههای خانگی بهنظر برسد، اما نصب، نگهداری و تعمیر آنها کاملا با یکدیگر متفاوت است. خرابی یا بروز هرگونه اختلالی در عملکرد کولر صنعتی آکسیال و سانتریفیوژ، میتواند مصرف انرژی را افزایش داده، بازدهی را کاهش دهد و هزینههای سنگین تعمیر یا جایگزینی را به دنبال داشته باشد. از این رو شناخت اصول تعمیر کولر صنعتی و انجام اقدامات پیشگیرانه، یک ضرورت حیاتی است.
دلایل خرابی و نحوه تعمیر کولر صنعتی
کولرهای صنعتی چه از نوع آکسیال و چه کولر سانتریفیوژ، تحت فشار کاری بالایی قرار دارند. این دستگاهها باید به طور مداوم روشن باشند تا نیازهای صنایع را برطرف کنند. بنابراین بروز هرگونه نقص فنی، امری اجتنابناپذیر بوده و به دلایل مختلفی نیاز به تعمیر کولر صنعتی میشود. خرابی کولر صنعتی، میتواند فضای کاری ناخوشایندی ایجاد کند و حتی در مکانهایی مانند گلخانهها به از بین رفتن گیاهان و محصولات منجر شود.
کاهش بازدهی سرمایشی
یکی از شایعترین دلایل نیاز به تعمیر کولر صنعتی، افت محسوس بازدهی سرمایشی است. پیش از هر اقدامی باید عامل اصلی، به طور دقیق عیبیابی شود. کثیف شدن یا گرفتگی منافذ پد سلولزی یا پوشالها، بازدهی را به میزان قابلتوجهی کاهش خواهد دارد. با گذر زمان رسوبات آهکی و گرد و غبار بر روی پدها تجمع یافته و باعث کاهش سطح تبخیر موثر میشود. همچنین جریان هوا دیگر قادر نخواهد بود به طور آزادانه از پدها عبور کند. در چنین شرایطی بار اضافی بر موتور و پمپ آب تحمیل شده و کولر در خنکسازی محیط ناتوان میماند.
برای تعمیر کولر صنعتی باید تمامی پدها با مواد اسیدی شسته شوند تا رسوبات به کلی از بین بروند. همچنین در صورتی که پدهای سلولزی یا پوشالی فرسوده شده باشند، باید تعویض گردند. علاوه بر این عملکرد پمپ آب و شبکه لولهها میبایست مورد بررسی قرار گیرند. لازم به ذکر است که خیس نشدن کامل پدها، بازدهی تبخیر را کاهش داده و هوا را به طور موثر خنک نمیکند.
مشکلات مکانیکی و لرزش
ایجاد لرزش و صدای غیرعادی یکی دیگر از دلایل نیاز به تعمیر کولر صنعتی است. این مشکلات کولر صنعتی بیشتر بر اثر نقصهای مکانیکی رخ میدهند و در کولرهای آکسیال و سانتریفیوژ به شکلی متفاوت بروز میکنند.
در کولر صنعتی آکسیال، از فنهای بزرگ استفاده شده که برهم خوردن تعادل آن بر اثر تجمع گرد و غبار یا آسیب فیزیکی، میتواند باعث ایجاد لرزشهای شدیدی شود. این ارتعاشات به شفت و بلبرینگ موتور منتقل شده و به آنها آسیب میرساند.
پروانه استفاده شده در کولر صنعتی سانتریفیوژ از نوع قفس سنجابی است و معمولا دچار عدم تعادل نمیشود؛ اما خرابی بلبرینگهای موتور یا یاتاقانهای پروانه، میتواند تولید صدا و لرزش کند. بلبرینگها به طور مداوم تحت فشار بالا هستند و باید هر از چندگاه، روغنکاری یا تعویض شوند. برای تعمیر کولر صنعتی، باید پروانه را به طور کامل باز کرده و بلبرینگها را با نمونه جدید تعویض نمایید. فرسودگی تسمه یا لق شدن آن نیز یکی دیگر از دلایل ایجاد لرزش و صدای ناهنجار در کولر صنعتی است. در این شرایط دور موتور نیز کاهش مییابد. برای برطرف کردن این مشکل، باید کشش تسمه را تنظیم کرده یا به کلی تعویض نمایید.
مشکلات الکتریکی
یکی از حساسترین و تخصصیترین بخشهای تعمیر کولر صنعتی، مشکلات الکتریکی است. الکتروموتور و پمپ آب دو جزء بسیار مهم کولرهای آبی هستند که با استفاده از انرژی برق کار میکنند. در برخی مواقع موتور عملکرد نامنظمی دارد، بیش از حد داغ میشود یا به طور کامل از کار میافتد. در این شرایط تعمیر کولر صنعتی میبایست توسط یک تکنسین متخصص و باتجربه انجام گیرد.
- اختلال در سیمکشی یا پنل کنترلی: عواملی مثل شل شدن اتصالات، فرسودگی سیمها، خرابی رلهها، کنتاکتورها یا برد کنترلی، از رسیدن جریان برق به موتور جلوگیری میکنند.
- خرابی خازن استارت: برای تامین گشتاور مورد نیاز شروع به کار موتور، از خازن استفاده میشود. چنانچه خازن ضعیف شده یا سوخته باشد، با فشردن کلید، کولر روشن نمیشود یا با دور پایین کار میکند.
- سوختن سیمپیچ موتور: اصطکاک بالا، بار اضافی بر موتور اعمال میکند و باعث سوختن سیمپیچ میشود. همچنین نوسانات جریان برق یا گیر کردن پروانه نیز میتوانند این مشکل را بهوجود آورند.
گرفتگی کانال ها
در برخی از صنایع برای توزیع بهتر جریان هوا از سیستم کانالکشی پیچیده و طویل استفاده میشود. کولر صنعتی سانتریفیوژ برای این منظور بهترین گزینه است. گرفتگی کانالها بر اثر تجمع گرد و غبار، ذرات معلق و آلودگی، امری شایع بوده و موجب کاهش بازدهی کولر میشود. در این شرایط فشار مضاعفی بر پروانه و موتور وارد شده و جریان هوا نیز کاهش مییابد. برای تعمیر کولر صنعتی، باید کانلها به دقت مورد بررسی قرار گیرند و در صورت نیاز، تمیزکاری شوند. تمیزکاری دورهای و مسدودسازی منافذ کانالها می تواند بازدهی کولر صنعتی را افزایش دهد.
انتشار بوی نامطبوع
انتشار بوی نامطبوع از کولر صنعتی یکی از مشکلات آزاردهنده است که به دلایل بیولوژیکی و شیمیایی ایجاد میشود. برای تعمیر کولر صنعتی، ابتدا باید منبع بو را شناسایی کنید. مخزن آب، پدهای سلولزی و ناودانیهای توزیع آب محلی مناسب برای رشد باکتری، جلبک و قارچ هستند. ابتدا باید آب موجود در سیستم آبرسانی را به طور کامل تخلیه کرده و پیش از آبگیری مجدد تمام اجزا را شستشو دهید.
نشت آب
مواردی مثل عدم تنظیم شیر شناور، گرفتگی ناودانیهای توزیع، سوراخ شدن و فرسودگی بدنه، از دلایل نشت آب کولر صنعتی هستند. با تنظیم شیر شناور میتوانید از سرریز شدن آب جلوگیری کنید. همچنین اتصالات سیستم انتقال آب و ناودانیها را از نظر وجود ترک یا شکستگی بررسی نمایید. قطعات آسیب دیده میبایست توسط تکنسین تعمیر یا تعویض شوند.
مزایای تعمیر به موقع کولر آبی صنعتی
تعمیر کولر صنعتی بهطور منظم، سادهترین راه برای حفظ کارایی، کاهش هزینهها و افزایش طول عمر دستگاه است.
- کاهش هزینههای جاری: با تعمیر به موقع کولر صنعتی، هزینههای عملیاتی به طرز چشمگیری کاهش خواهند یافت. اختلال در عملکرد کولر باعث شده که مصرف برق کولر صنعتی چندین برابر شود. با انجام سرویسهای دورهای مثل شستشوی پدها، روانکاری قطعات متحرک یا برخی تعمیرات جزئی، میتوانید بازدهی کولر را بهبود ببخشید. همچنین بیتوجهی به برخی ایرادات جزئی مانند لرزش یا صدای غیرعادی، میتواند به مشکلات بزرگتر منجر گردد. برای مثال یک بلبرینگ خراب به شفت موتور آسیب رسانده و نیاز به تعویض کامل موتور خواهد بود.
- جلوگیری از خرابی ناگهانی کولر: توقف خط تولید یا عدم تهویه مناسب در محیطهای صنعتی، میتواند با خسارات مالی همراه باشد. با تعمیر کولر صنعتی به محض مشاهده هرگونه اختلالی، از خرابی ناگهانی آن جلوگیری خواهید کرد.
- افزایش طول عمر دستگاه: هر دستگاهی طول عمر مشخصی داشته و کولر صنعتی نیز از این قاعده مستثنی نیست. طول عمر کولر صنعتی بسته به بار کاری، شرایط جوی منطقه و… متفاوت است؛ اما با تعمیر کولر صنعتی به صورت اصولی میتوانید این بازه زمانی را افزایش دهید. بلبرینگها، یاتاقانها، پمپ و موتور به طور مداوم تحت فشار هستند و مستهلک میشوند. با روانکاری یاتاقانها یا تعویض به موقع قطعات فرسوده، مانع از سایش و آسیب دیدن سایر بخشها میشوید. این کار باعث شده که نیازی به جایگزینی کامل کولر صنعتی نباشد و سرمایهگذاری اولیهتان بههدر نرود.
- بهبود کیفیت هوای خروجی: تجمع رسوب و جلبک در مخزن آب و پدها، محیط مناسبی برای رشد و تکثیر باکتریها فراهم میکند. این آلودگیها با جریان هوا وارد ساختمان شده و سلامت کارکنان را به خطر میاندازند. انجام تعمیرات جزئی و سرویسهای دورهای، باعث شده که کولر با حداکثر ظرفیت کار کند و هوای مطبوعی را روانه فضای داخلی نماید.
نکاتی برای افزایش طول عمر و راندمان کولر آبی صنعتی
کولر آبی صنعتی در دو نوع آکسیال با پروانه محوری و سانتریفیوژ با پروانه گریز از مرکز، به بازار عرضه میشود. هر دو مدل برای حفظ کارایی، به نگهداری و انجام سرویسهای دورهای نیاز دارند. با تعمیر کولر صنعتی پیش از بروز آسیبهای جدی و از کار افتادن کامل آن، میتوانید علاوه بر کاهش هزینهها از ایجاد شرایط کاری دشوار و حتی تعطیلی کسب و کار خود جلوگیری کنید.
- بررسی و سرویس سیستم تبخیری: کولرهای آبی صنعتی بر اساس اصل تبخیر، هوا را خنک میکنند. از این رو سیستم تبخیری کولر، یکی از مهمترین بخشها به شمار میرود. به طور معمول برای تعمیر کولر صنعتی ابتدا باید این بخش را مورد بررسی قرار دهید. سیستم تبخیری از پدهای سلولزی یا پوشالها، شبکه آبرسانی و پمپ آب تشکیل میشود. پدهای سلولزی دارای ساختار لانه زنبوری هستند و سطح تماس آب با هوا را به حداکثر میرسانند. به مرور زمان مواد معدنی موجود در آب بر روی پدها رسوب کرده و منافذ را مسدود میکنند. در این شرایط جریان هوا و میزان سرمایش کاهش مییابد. برای تعمیر کولر صنعتی باید به صورت دورهای پدها را با استفاده از محلولهای اسیدی شستشو دهید. همچنین باید پمپ آب، شناور و لولههای توزیع را بررسی کنید تا از عملکرد صحیح آنها مطمئن شوید. گرفتگی فیلتر مکش پمپ یا لولهها و خرابی شناور، راندمان کولر را کاهش میدهند.
- بررسی اجزای مکانیکی: سلامت اجزای مکانیکی به ویژه در کولرهای سانتریفیوژ، که از تسمه و پولی برای انتقال نیرو بهره میبرند، اهمیت زیادی دارد. بروز هرگونه خرابی و تعمیر کولر صنعتی در این بخش میتواند بسیار پرهزینه باشد. بنابراین باید بلبرینگها را روغنکاری کرده و در صورت نیاز تعویض کنید. همچنین آلودگیهای تجمع یافته بر روی پروانه را برطرف و آن را بالانس نمایید. قطعاتی مثل یاتاقانها نیز میبایست به طور منظم با گریس روانکاری شوند تا با کاهش اصطکاک، عملکردی نرم داشته و عمرشان افزایش یابد. کشش کم تسمه باعث لغزش آن شده و بازدهی را کاهش می دهد. از سوی دیگر کشش زیاد آن یاتاقانها را مستهلک میکند.
- بررسی عملکرد موتور و سایر بخشهای الکتریکی: باید بخشهای مختلف سیستم الکتریکی مانند موتور، خازنها، سیمکشی، سیستم کنترل و… به صورت دورهای بررسی شوند. مواردی مثل داغ شدن بیش از حد موتور، ایجاد صدا یا حتی روشن نشدن آن، از دلایل نیاز به تعمیر کولر صنعتی هستند. خرابی خازن استارت، سوختن سیمپیچ یا ولتاژ نامناسب، میتوانند دلیلی بر بروز چنین مشکلاتی باشند. همچنین میبایست تمامی اتصالات و سیمکشیها را بررسی کنید و مطمئن شوید که شل، پاره یا دچار خوردگی و اکسید نشده باشند. فیوزها و قطعکنندههای مدار از موتور در برابر اضافه بار محافظت میکنند. بنابراین چنانچه عملکرد درستی نداشته باشند باید تعویض گردند.
- سرویسهای فصلی: کولر صنعتی علاوه بر نگهداری هفتگی و ماهانه، باید به طور فصلی توسط فردی متخصص سرویس شود. با پایان یافتن فصل گرما، آب موجود در مخزن کولر باید تخلیه گردد. این کار از رشد جلبک و تکثیر باکتریها جلوگیری خواهد کرد. همچنین در آغاز فصل گرما تمامی قطعات میبایست به دقت بازرسی شده و سرویس شوند. این اقدامات شامل شستشوی مخزن آب، پدها و پرههای فن میشود. روانکاری قطعات محرک با گریس مناسب میتواند بازدهی کولر را حفظ کند.